ایوب گبانچی: تاریخ همیشه آموزگار انسان بوده است. «تاریخ داشتن»، یعنی هستی‌داشتن، همیشه‌بودن، در همه‌ی زمان گشتن، هنر و فرهنگ را آفریدن. تاریخ تنها به ما پیروزی یا شکست، فروغ یا فرود، نابودی یا بودن نمی‌دهد،تاریخ آموزشگاهی جاودانه است که در آن از پیدایش تا فرسایش، از آغاز تا پایان، از درگیری تا سازش انسان‌ها با طبیعت، از پیشرفت تبار و فرهنگی تا فروپاشی و دگرگونی آن، از دوستی‌ها تا دشمنی‌ها، از ناآگاهی و نادان تا شناخت و دانایی، از خدابانویی، از چند خدایی تا یگانه‌پرستی و تک‌خدایی، همه و همه را به‌سان یک داستان، یک نمایش و رویداد به ما نشان می‌دهد.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 3,616 بار
به فرخندگی فرارسیدن هفتم آبان روز جهانی «کورش بزرگ»
کنکاشی در گاه‌نگار زندگی «نبونئید»، فرمانروای بابل نشان می‌دهد که «کورش بزرگ» در هفتم آبان ماه سال ۵۳۹ پیش از میلاد مسیح، به بابل وارد شده و فرمان آزادی مردمانِ دردمندِ بابل داده است. «نبونئید» که در نوشته‌های تورانی و اسلامی با نام «داریوش مادی» نامور است، توسط یونانیان «نابونیدس» خوانده می‌شود. گاه‌نگار «نبونئید» نشان می‌دهد که لشکریان او در سال هفدهم از فرمان‌رواییش در شهر «اپیس»، کشتاری به راه انداختند.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 6,204 بار
سلیمان لطفی‌نیا: نام شهرستان ری، شاید یکی از اندک نام‌هایی است که در گذر روزگار، دگرگونی چندانی نداشته است و به همان گونه‌ی دیرین خود، برجای مانده است. هرچند درباره‌ی ری و ریشه‌ی آن دیدگاه‌ها گوناگون است، اما بیشتر آن‌ها، گویای نامی بسیار نزدیک با نام کنونی ری هستند.
این شهر به سبب جایگاه ویژه‌ای که در فلات ایران داشته است، همیشه از ارزش بالایی در نزد کشورگشایان و شاهان برخوردار بوده است و بارها ویران، سپس آباد شده است.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 5,391 بار
تاریخچه‌ی شهر یزد را می‌توان در دو دوره بررسی کرد:
الف – دوره پیش از اسلام:
از دگرگونی‌های تاریخی منطقه‌ی یزد در پیش از اسلام آگاهی‌های دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان به قدرت رسیدن مزدکیان در سال‌های پایانی روزگار ساسانیان، که از مهم‌ترین حوادث این منطقه است، اشاره کرد.
در روزگار هخامنشیان و ساسانیان، برای جلوگیری از یورش چادرنشین‌ها به یزد ناگزیر دژها، راهدارخانه‌ها و چاپارخانه‌های بسیاری ساخته شد که افزون بر کارکرد نظامی و تجاری، از آن‌ها به عنوان رُباط و بارانداز کاروان‌ها نیز بهره برده می‌شد.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 7,779 بار
نوشته‌ی زیر، از استاد ابراهیم پورداود است که در اسفند سال ۱۳۲۶ درباره‌ی واژه‌ی «پرچم» و نادرستی کاربری این واژه به چاپ رسانده‌اند، که با اندکی ویرایش بخشی از آن برگزیده شده که به کاربران ارجمند پیشکش می‌شود:
در این چند ساله گذشته، واژه‌های نادرستی بر سر زبان‌ها افتاده که «پرچم» یکی از آنهاست. این واژه در سده‌های پنجم و ششم هجری مهی وارد ایران شده و در هیچ‌یک از نوشته‌های نثر و نظم فارسی پیش از آن روزگاران دیده نشده است.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 6,637 بار
شاداب فرامرزی
پادشاهی «مهرداد یکم» در تاریخ ایران یکی از حکومت‌هایی بود که نتیجه‌های ارزشمندی به‌همراه داشت. پیش از مهرداد، «پارت» دولتی کوچک بود که از ولایت «ماردهاوری» تا «هریررود» امتداد می‌یافت. «مهرداد یکم» در مدت فرمانروایی ۳۷ ساله‌ی خود، پارت کوچک را تبدیل به دولتی کرد که بعدها رقیب دولت روم شد و جریان تاریخ را در آسیای باختری(:غربی) را دگرگون کرد.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 5,275 بار
چنین گویند که چون «خسرو» پور «قباد» زندگیش به سرانجام رسید پیش از آن که روان از تنش جدا شود بزرگان را چنین اندرز نمود:
که چون در گذرم این تخت را برداشته و به اسپانور ببرید و در آنجا نهاده مردم را بانگ زده بگویند:
ای مردم از بدکاری و گناه بپرهیزید در نیکوکاری کوشا باشید.
به خوشی دنیا دل مبندید.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 6,127 بار
خاطره‌ای از بانو توران شهریاری: ۲۹ اسفند ماه ۱۳۲۹، در تاریخ ایران روزی فرخنده، ماندگارو فراموش‌نشدنی است در زمان حکومت شادروان دکتر محمد مصدق، لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران که به وسیله معظم له تقدیم مجلس شورای ملی ایران شده و با اکثریت قاطعی به تصویب مجلس رسیده بود در این روز به توشیح شاه رسید.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 6,554 بار
ریشه‌یابی واژگان «ریال»، «قران»، «تومان» و «اسکناس»:
استاد «ابراهیم پورداود» در سال ۱۳۳۱خورشیدی و در کتاب گران‌سنگ خود «هرمزدنامه»(رویه‌های۲۳۳تا۲۴۶)، نوشته‌ای درباره‌ی واحد پول رسمی ایران یعنی «ریال» دارد که در زیر و با اندکی ویرایش و ویراستاری، به آن پرداخته می‌شود:
در ۲۷اسفندماه۱۳۰۸خورشیدی «ریال» به‌جای «قران» از برای واحد پول ایران برگزیده شد. درست است که «قران» واژه‌ای عربی است، «ریال» هم، به همان اندازه، بیگانه و اسپانیایی است و بیش از ۴۰۰سال است که به دستیاری پرتغالی‌ها و اسپانیایی‌ها در ایران شناخته شده است.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 12,226 بار
سیدرضا وسمه‌گر: تاریخ یکی از علوم اجتماعی(Social Sciences) یا انسانی(Human Sciences)است. پس شایسته است پیش از بررسی چرایی توجه به آن، در آغاز علوم اجتماعی، انسانی، کارکردها و دلایل آن‌ها را بررسی می‌کنیم. در این نوشتار به هیچ‌روی نمی‌خواهیم علوم تجربی و فیزیکی بی‌اهمیت بدانیم. بلکه نشان‌دادن اهمیت علوم اجتماعی هدف است. این علوم از نظر اهمیت در صدر دانش‌های دیگر قرار می‌گیرند، به این دلیل که جامعه‌ساز هستند. تصور جامعه‌ای بدون داشتن علومی مانند سیاست، فلسفه، تاریخ و … ناممکن است. به این دلیل جامعه‌ساز که برخلاف علوم ریاضی نه با مفاهیم ذهنی و برخلاف علوم تجربی نه با طبیعت، بلکه با انسان و اجتماع انسانی با همه‌ی پیچیدگی‌هایش سروکار دارند. پس یکی دیگر از ویژگی‌های این علوم پیچیده و مشکل‌بودن آنهاست که ساخت نظریه را در آن‌ها بسیار دشوار می‌کند. برخلاف علوم تجربی که با موضوع‌هایی سروکار دارند که از روز نخست آفرینش تا پایان دنیا هیچ تفاوتی در عکس‌العملشان پدید نمی‌آید(برای نمونه شیمیدان با موادی سروکار دارد که در هر زمان و همیشه یک نوع عکس‌العمل را نشان می‌دهند)، دانشمندان علوم اجتماعی و انسانی با انسان‌ها سروکار دارند که در هر زمان و هر مکان واکنشی متفاوت نشان می‌دهند.
ادامه نوشته…
بازدید نوشته: 6,704 بار
ایوب گبانچی: تاریخ همیشه آموزگار انسان بوده است. «تاریخ داشتن»، یعنی هستی‌داشتن، همیشه‌بودن، در همه‌ی زمان گشتن، هنر و فرهنگ را آفریدن. تاریخ تنها به ما پیروزی یا شکست، فروغ یا فرود، نابودی یا بودن نمی‌دهد،تاریخ آموزشگاهی جاودانه است که در آن از پیدایش تا فرسایش، از آغاز تا پایان، از درگیری تا سازش انسان‌ها با طبیعت، از پیشرفت تبار و فرهنگی تا فروپاشی و دگرگونی آن، از دوستی‌ها تا دشمنی‌ها، از ناآگاهی و نادان تا شناخت و دانایی، از خدابانویی، از چند خدایی تا یگانه‌پرستی و تک‌خدایی، همه و همه را به‌سان یک داستان، یک نمایش و رویداد به ما نشان می‌دهد. 
واپسین دیدگاه ها