سروده: بهمن کیقباد(۹۶۹یزگردی-۱۰۰۸ هجری-۱۶۰۰ میلادی)

ویراسته: هاشم رضی

قصه سنجان بازمانده‌ای از ادبیات پراکنده و اندک زرتشتیان به زبان پارسی است. پس از یورش تازیان به ایران و رویدادهای سخت و سوگ‌انگیز، این قصه در تاریخ، زبان و ادب، دین و فرهنگ، سیاست و مسایل اجتماعی، و دیگر شئون ایران، دچار دگرگونی‌های بسیار شد.آن‌چه که از این پس، به‌وسیله زرتشتیان (ایرانیانی که از این پس دین و آیین خود را نگاهداشتند) به نظم و نثر پارسی نگارش یافته، اندک است.

ادامه نوشته…

 محوطه باستانی هفت تپه در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش قرار دارد و همان‌گونه که از نام آن پیداست از تپه‌های بسیاری تشکیل شده است. نخستین کار حفاری به سرپرستی دکتر «عزت الله نگهبان» در سال ۱۳۴۴ خورشیدی آغاز شد. بررسی‌های سطحی که پیش از این «مک ‌آدامز» در سال ۱۳۵۷ خورشیدی، در این ناحیه انجام داده بود، گویای این مساله بودند که این محوطه گسترده باستانی، تنها در دوره محدودی مسکونی بوده است.

ادامه نوشته…

در روزگار باستان، خرید و فروش عبارت بود از معامله کالا به کالا. هرکس تولید خود را به بازارهای ویژه‌ای که در روزهای ویژه در شهرها و مراکز جمعیت تشکیل می‌شد، عرضه می‌کرد و نیازمندی‌های خود را به‌دست می‌آورد. یعنی تولید خود را با تولید دیگران که مورد نیازش بود، جابه‌جا می‌کرد و برای این‌کار بنابه ارزش اجسام و کالاها چارچوب‌هایی هم در نظر گرفته می‌شد.

ادامه نوشته…

شهرهای سرپل‌ذهاب و قصرشیرین در باختر(:غرب) ایران و در استان کرمانشاه قرار دارند. هر دو شهر دارای آثار تاریخی چشمگیری هستند. آثار تاریخی سرپل‌ذهاب شامل «تاق گرا» Gara ، نقش‌برجسته‌های «لولوبی» Lullubi و آرامگاه «دکان داود» و آثار تاریخی قصر شیرین، «آتشکده‌ی چارتاقی» و «قصر شیرین» هستند.

«تاق گرا» Gara

در ۱۸ کیلومتری شهر باستانی سرپل‌ذهاب و به سوی کرمانشاه بر روی بلندی‌هایی که «دروازه زاگرس» نامیده می‌شوند، یک تاق به‌نام «تاق گرا» وجود دارد. شاید نام «تاق گرا» از واژه‌ی کردی به معنی «قوس بزرگ» باشد. ولی شاید واژه‌ی «گرا» از واژه‌ی فارسی «گبرا» آمده باشد. این اصطلاحی است که مسمانان برای زرتشتیان در آغاز روزگار اسلامی بهره می‌بردند. در این حالت «تاق گرا» به‌معنی «قوس زرتشتیان» است.

ادامه نوشته…

  پرورش شتر در کشور ما پیشینه‌ی دیرینه‌ی دارد و نیاکان ما از دیرباز، از پشم، شیر و گوشت شتر بهره می‌بردند. درباره‌ی جایگاه پیدایش و زمان درستِ اهلی شدن شتر یک کوهانه، دیدگاه‌های گوناگونی دیده می‌شود. برخی، کشور شتر یک کوهانه را عربستان دانسته و بر این باورند که این حیوان از عربستان به آسیای صغیر، آفریقا و سپس به دیگر نقاط جهان رقته است و برخی دیگر کشور اصلی شتر را در ایران دانسته‌اند.

ادامه نوشته…

به فرخندگی ۷ آبان‌ماه،روز بزرگداشت کوروش بزرگ و صدور فرمان تاریخی و پرآوازه‌ی وی، نامور به نخستین«منشور ملل» پس از چیرگی بر بابل در ۲۵۳۹ سال پیش

فرمان کوروش بزرگ ، برگردان از دکتر عبدالمجید ارفعی

ادامه نوشته…

مریم انصاری: قلعه ضحاک با ویژگی‌های منحصر به فرد باستانی و تاریخی، در ۱۶ کیلومتری جنوب شرقی شهر«سراسکند» مرکز شهرستان «هشترود» استان «آذربلیجان شرقی» قرار دارد. این مجموعه باستانی در محوطه‌ی کوهستانی «سرمه‌لو» و در میان دو رودخانه‌ی «قرانقو» و «شورچایی» واقع شده است.

مجموعه‌ی باستانی قلعه ضحاک نزدیک به ۱۰ کیلومتر درازا و ۲-۱ کیلومتر پهنا دارد.

ادامه نوشته…

نام این پادشاه را چنین نوشته‌اند: در سنگ‌نبشته‌ی بیستون داریوش یکم -«کبوجیه»، در نسخه‌ی بابلی همان سنگ‌نبشته-«کمبوزیه»، در اسناد مصری-«کنبوت» و «کمبات»، هرودوت و دیگر تاریخ نگاران یونان باستان-کامبزوس»، ابوریحان بیرونی-«قمب‌سوس» و «قمبوزس»، ابوالفرج بن عربی – «قمباسوس بن کوروش».

ادامه نوشته…

مژگان مژگانی: «شهر سوخته» با پیشینه‌ای نزدیک به ۵۰۰۰ سال از نخستین شهرهای آغاز شهرنشینی به شمار می‌رود، که در ۳۲۰۰ سال پیش از زایش مسیح بنا شده است. این شهر به گستردگی ۱۵۰ هکتار در ۵۵ کیلومتری جنوب زابل است.

ادامه نوشته…

پزشکی در ایران باستان ریشه‌ای هزاران ساله دارد و در میان کشورهای کهن، پزشکی در ایران از دیرینگی بیشتری برخوردار است و در این‌باره یافته‌های باستان‌شناسی بسیاری وجود دارد. واژه‌ی پزشکی در اوستا به گونه‌ی «بئشزه» آمده است که به‌چم(:به‌معنی) از میان بردن درد و رنج می‌باشد.

پزشکان در ایران باستان به چندین دسته، بخش می‌شدند که در اوستا نام آنها برده شده است:

«پزشکانی که با "اشا" درمان می‌کنند، پزشکانی که از راه "داد" درمان می‌کنند، پزشکانی که با "کارد" درمان می‌کنند، پزشکانی که با "ارور" (گیاه) درمان می‌کنند و پزشکانی که با "مانتره" (گفتار سپند) درمان می‌کنند. بهترین آنها کسانی هستند که با مانتره درمان می‌کنند.(۲)»

ادامه نوشته…