[1] سلیمان لطفی‌نیا: میان مردم ایران، هر زن و مردی که فرزند نداشته باشند به ویژه فرزند پسر، «اجاق کور» خوانده می‌شوند. این اصطلاح در آرزوهای مردم ایران نیز نمودی پررنگ دارد، آن‌جا که برای کسانی که دوستشان داریم از خدا می‌خواهیم که «اجاقشان سبز(روشن) باد».
اما چه پیوندی میان فرزند پسر و روشن ماندن اجاق خانه هست؟ مانند بسیاری از پرسش‌های دیگر، باید پاسخ را در روزگار گذشته جست‌وجو کرد.
در گذشته هر دهی آتشی به نام «آذران» و هر بلوکی یا برزنی آتشی به نام «ورهرام(بهرام)» داشت. در هر خانه نیز آتشی روشن بود که پدر خویشکاری(:وظیفه‌ی) نگهداری از آن را بر دوش داشت. پدر می‌بایست برای روشن نگهداشتن اجاق یا آتش خانواده که بسیار باارزش بود و گرما و روشنایی خانه را فراهم می‌کرد، هیزم فراهم سازد و همیشه هوشیار باشد که آتش خاموش نشود. در نبود پدر خانواده، خویشکاری نگهداری از آتش بر دوش پسر ارشد خانواده و یا دیگر پسران بود. چنان‌چه خانواده‌ای فرزند پسر نداشت نگهداری از اجاق با دشواری روبه‌رو می‌شد و گاهی آتش روبه خاموشی می‌رفت. خاموش شدن آتش خانواده، نزد ایرانیان کار خوشایندی نبود و نشان از بی‌سروسامانی و بدبختی در آن خانواده می‌داد. از این‌رو همیشه برای خویشاوندانشان آرزو می‌کردند که اجاقشان روشن و سبز بماند و این کار در گرو داشتن فرزند به‌ویژه فرزند پسر در آن خانواده بود.
