[1]فرارسیدن جشن تیرگان، دهم تیرماه گاهنمای رسمی کشور که برابر شدن روز تیر و ماه تیر در گاهنمای دینی زرتشتیان است بر همهی دلاوران و ایرانیان خجسته باد.
در بندهای۶و۳۷ از «تشتر یشت»، «تِشتر» یا ایزد باران در چستی و چالاکی به تیر آرش یا «اِرِخْشْ» مانند شده است. گونهی اوستایی آرش «رخشه» است که همراه با صفتهای «تیز تیر» و «تیز تیرترین ایرانیان» یاد میشود.
در نوشتهها آمده، پس از آنکه افراسیاب در تبرستان بر منوچهر چیره شد، به ناچار ایرانیان با تورانیان آشتی کردند. برای روشن شدن مرز میان ایرانیان و تورانیان، بر آن شدند که هر جاکه تیر آرش فرود آمد، آنجا مرز باشد.
بنابر «تیشتر یشت» تیر آرش از کوه «ائیریو خشوت» به سوی کوه «خوانونت» پرتاب شد. پس از انداختن تیر بدن آرش متلاشی شد و تیر به نزدیکی «فرغانه» و بر تنهی درخت «گردکان»(درخت گردو) که بزرگتر از آن در جهان درختی نبود، نشست.
فرزانهی ارجمند آقای رستم خسرویان(رُخسار) سرودهای دربارهی این جانفشانی سرودهاند که به فرخندگی این روز آورده میشود:
چون رسیده ماه تیر و روز تیر / آبریزان جشن میگیریم، هر بُرنا و پیر
نام ایران، یاد آرش، آن کمانگیر دلیر / جشن را جاوید میسازد در این گرمای تیر
آرشی کو جان به پیکان داد و تیر / تا بماند زنده و جاوید ایران بر سَریر
او به پیکان جان همیداد و کمان را درکشید / چون رها شد تیر، جان از جسم آرش پر کشید
رفت تیرُ، رفت تیرُ، رفت تیر / تا نشست در مرز دیرین، بر درختی سبز و پیر
مرز ایران شد، همان جایی که بود / دشمن از ایران برون شد، چون چنین پیمان نمود
جشن ایرانیست، این جشن بزرگ تیرگان / شد فروغش روشنی بخش جهان عاشقان