به فرخندگی فرارسیدن هفتم آبان روز جهانی «کورش بزرگ»

کنکاشی در گاه‌نگار زندگی «نبونئید»، فرمانروای بابل نشان می‌دهد که «کورش بزرگ» در هفتم آبان ماه سال ۵۳۹ پیش از میلاد مسیح، به بابل وارد شده و فرمان آزادی مردمانِ دردمندِ بابل داده‌ است. «نبونئید» که در نوشته‌های تورانی و اسلامی با نام «داریوش مادی» نامور است، توسط یونانیان «نابونیدس» خوانده می‌شود. گاه‌نگار «نبونئید» نشان می‌دهد که لشکریان او در سال هفدهم از فرمان‌رواییش در شهر «اپیس»، کشتاری به راه انداختند.

ادامه نوشته…

بیشتر بخش‌های این نوشتار برگرفته از نگاشته‌های «عبدالمجید ملک کلامی» ‌ادیب و خوش‌نویس سنندجی است. چون که او رهبر غارنوردان آن ناحیه بود که نزدیک ۱۲۷۶ خورشیدی(یک سده پیش) می‌زیست.

غار باستانی کرفتو در ۷۶ کیلومتری شمال خاوری شهر سقز است. این غار در میان غارهای ساخت دستِ انسان کم مانند است و دارای ۴ اشکوب(:طبقه) و دارای ۲۵ اتاق است که از سنگ تراشیده شده‌ است.

ادامه نوشته…

سلیمان لطفی‌نیا: نام شهرستان ری، شاید یکی از اندک نام‌هایی است که در گذر روزگار، دگرگونی چندانی نداشته است و به همان گونه‌ی دیرین خود، برجای مانده است. هرچند درباره‌ی ری و ریشه‌ی آن دیدگاه‌ها گوناگون است، اما بیشتر آن‌ها، گویای نامی بسیار نزدیک با نام کنونی ری هستند.

این شهر به سبب جایگاه ویژه‌ای که در فلات ایران داشته است، همیشه از ارزش بالایی در نزد کشورگشایان و شاهان برخوردار بوده است و بارها ویران، سپس آباد شده است.

ادامه نوشته…

در میان تاریخ‌نگاران درباره‌ی نقش‌برجسته انسان بالدارِ پاسارگارد سخن‌های فراوانی شده است ولی هیچ‌گونه همسان‌سازی نظری در میان آن‌ها به‌وجود نیامده است. از این‌رو پیامی ‌که این نقش‌برجسته می‌بایست به آیندگان بدهد همچنان در پرده‌ای از گمان قرار دارد. این نقش‌برجسته با فر کیانی کوروش بزرگ پادشاه هخامنشی درپیوند است. اینک به توضیح درباره‌ی بخش‌های گوناگون این نقش‌برجسته می‌پردازیم:

دست برافراشته: دست راست این نقش‌برجسته از ناحیه آرنج خم شده و به‌سوی جلو بلند شده است. حالت دست در این نقش‌برجسته همانند حالت دست شاهان و شاهزادگان در نقش‌برجسته‌های تخت‌جمشید و سنگ‌نبشته‌ی داریوش شاه در بیستون است. این حالت دست و چگونگی قرارگرفتن پاها که انسان در حالت حرکت را نشان می‌دهند، نشان‌دهنده‌ی حرکت رو به جلو و پیشرفت است.

ادامه نوشته…

تاریخچه‌ی شهر یزد را می‌توان در دو دوره بررسی کرد:

الف – دوره پیش از اسلام:

از دگرگونی‌های تاریخی منطقه‌ی یزد در پیش از اسلام آگاهی‌های دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان به قدرت رسیدن مزدکیان در سال‌های پایانی روزگار ساسانیان، که از مهم‌ترین حوادث این منطقه است، اشاره کرد.

در روزگار هخامنشیان و ساسانیان، برای جلوگیری از یورش چادرنشین‌ها به یزد ناگزیر دژها، راهدارخانه‌ها و چاپارخانه‌های بسیاری ساخته شد که افزون بر کارکرد نظامی‌ و تجاری، از آن‌ها به عنوان رُباط و بارانداز کاروان‌ها نیز بهره برده می‌شد.

ادامه نوشته…

شاداب فرامرزی

پادشاهی «مهرداد یکم» در تاریخ ایران یکی از حکومت‌هایی بود که نتیجه‌های ارزشمندی به‌همراه داشت. پیش از مهرداد، «پارت» دولتی کوچک بود که از ولایت «ماردهاوری» تا «هریررود» امتداد می‌یافت. «مهرداد یکم» در مدت فرمانروایی ۳۷ ساله‌ی خود، پارت کوچک را تبدیل به دولتی کرد که بعدها رقیب دولت روم شد و جریان تاریخ را در آسیای باختری(:غربی) را دگرگون کرد.

ادامه نوشته…

چنین گویند که چون «خسرو» پور «قباد» زندگیش به سرانجام رسید پیش از آن ‌که روان از تنش جدا شود بزرگان را چنین اندرز نمود:

که چون در گذرم این تخت را برداشته و به اسپانور ببرید و در آنجا نهاده مردم را بانگ زده بگویند:

ای مردم از بدکاری و گناه بپرهیزید در نیکوکاری کوشا باشید.

به خوشی دنیا دل مبندید.

ادامه نوشته…

 نگارش رخدادهای روزگار «هرمز دوم» و «بهرام چوبین» به گفته‌ی «آرتور کریستن‌ سن» و «عبدالعظیم رضایی» و… که آورده می‌شود با آنچه که فردوسی در شاهنامه آورده، اختلاف‌هایی دارد، که به آن پرداخته می‌شود.

درآغاز رُخداد «بهرام چوبینه» به گفته‌ی «فردوسی» بزرگ:‌

پس از «خسرو انوشیروان»، با اینکه بزرگان و موبدانی چون موبد موبدان «برزمهر»، «بهرام آذرمهان» و… با روی کار آمدن «هرمز دوم» که مادرش دختر خاقان بود، مخالف بودند، او بر تخت می‌نشیند.

ادامه نوشته…

جاهای تاریخی استان کرمان:

در نوشته‌های تاریخی و جغرافیایی، این منطقه «کرمان»، «کارمانیا»، «ژرمانیا»، «کرمانیا»، «کریمان»، «کارمانی» و «کرمانی» آورده شده است. اگر «کارمان» را دو واژه بپنداریم. «کار» به معنی جنگ و «مان» به مفهوم جای است که در مجموع معنی «جایگاه دلاوری و نبرد» را می‌رساند. برخی از جغرافیدانان نام قدیم این شهر را «گواشیر»(بردشیر) خوانده‌اند.

ادامه نوشته…

سروده‌ی توران بهرامی( شهریاری) درباره‌ی آریوبرزن، سردار نامی ایران‌زمین:

کنون گویمت رویدادی دگر / زتاریخ دیرینِ این بوم و بر

چو اسکندر آمد به مُلک کیان / یکی گُرد فرمانده‌ی قهرمان

به ایرانیان داد درس وطن / در این ره گذشت از سر و جان و تن

که فرزند نام آور میهن است / مَر آن شیردل، آریو برزن است

چو اسکندر آهنگ ایران نمود / همه آگهان را هراسان نمود

ادامه نوشته…