«ای هستی‌بخش یکتا با سرودهای ستایش تو و هم‌چنین اشا و وهومن و خشترا را می‌پرستم و خواستارم که در فرازین راه آسمانِ حقیقت گام نهاده و به آوای حق که از دوست‌داران تو در گروثمان برخواهد خاست گوش فرادهم.» (یسنا-هات ۵۰بند۴، برگردان فیروز آذرگشسب)
در این نوشتار تلاش می‌شود تا نشان داده شود اشوزرتشت از «دوزخ» و «بهشت» به گونه‌ی مادی نمی‌اندیشیده است.
سیاوش نمیرانیان: «خورداد» امشاسپند که در اوستا و نوشته‌های پهلوی به‌گونه‌ی «هئوروتات» و «هَئوروت» به معنای «رسایی» آمده است. یار همیشگی «امرداد»(به معنای «جاودانگی») است. امشاسپندی که نگهبان آب بوده و در بُندهِشن از «تیر» و «باد» و «فروردین» به‌عنوان یاران او نام برده شده است.
«جشن تیرگان» که به پاسداشت خیر و برکتِ آب و استوره‌ی تیر و تشتر برپا می‌شود، در روز تیر از ماه تیر است. پیرامون این جشن مباحثی چون، حماسه‌ی «آرش کمان گیر» و پرتاب تیر به میان می‌آید.
از آن خوانند آرش را کمان گیر / که از ساری به مرو انداخت یک تیر
تو اندازی به جان من ز گوراب / همی هر ساعتی صد تیر پرتاب
تو را زیبد نه آرش را سواری / که صد فرسنگ بگذشتی ز ساری«فخر الدین اسعد گرگانی»
سیدرضا وسمه‌گر: تاریخ یکی از علوم اجتماعی(Social Sciences) یا انسانی(Human Sciences)است. پس شایسته است پیش از بررسی چرایی توجه به آن، در آغاز علوم اجتماعی، انسانی، کارکردها و دلایل آنها را بررسی می‌کنیم. در این نوشتار به هیچ‌روی نمی‌خواهیم علوم تجربی و فیزیکی بی‌اهمیت بدانیم. بلکه نشان‌دادن اهمیت علوم اجتماعی هدف است. این علوم از نظر اهمیت در صدر دانش‌های دیگر قرار می‌گیرند، به این دلیل که جامعه‌ساز هستند. تصور جامعه‌ای بدون داشتن علومی مانند سیاست، فلسفه، تاریخ و … ناممکن است. به این دلیل جامعه‌ساز که برخلاف علوم ریاضی نه با مفاهیم ذهنی و برخلاف علوم تجربی نه با طبیعت، بلکه با انسان و اجتماع انسانی با همه‌ی پیچیدگی‌هایش سروکار دارند. پس یکی دیگر از ویژگی‌های این علوم پیچیده و مشکل‌بودن آن‌هاست که ساخت نظریه را در آنها بسیار دشوار می‌کند. برخلاف علوم تجربی که با موضوع‌هایی سروکار دارند که از روز نخست آفرینش تا پایان دنیا هیچ تفاوتی در عکس‌العملشان پدید نمی‌آید(برای نمونه شیمیدان با موادی سروکار دارد که در هر زمان و همیشه یک نوع عکس‌العمل را نشان می‌دهند)، دانشمندان علوم اجتماعی و انسانی با انسان‌ها سروکار دارند که در هر زمان و هر مکان واکنشی متفاوت نشان می‌دهند.
پژوهشگرانی که در سدههای کنونی، پیرامون «جهان‌شناختی زرتشتی» جست‌وجو کرده‌اند، زمینه‌های مناسبی را برای درک و فهم موضوعات فراهم آورده‌اند. از این پژوهش‌ها می‌توان، به ابعاد وجود انسان اشاره کرد که، بیشتر به نوشته‌های دینی پیش از ساسانیان و سدههای نخستین پس از یورش تازیان بازمی‌گردد. در یکی از این بخش‌بندی‌ها، انسان شامل تن، جان، روان، دئنا و «فْرَوَهْرْ» است که در برخی نوشته‌ها «بئوذه» را نیز به آن افزوده‌اند.
در این گفتار در مورد چیستی «فْرَوَهْرْ» اندکی سخن می‌گوییم.
ورود مردم در سلک و جرگه‌ی فکری، از دیرباز همراه با تشریفات و آداب ویژه‌ای بوده است، که معمولا شامل رفتارهای نمادین است. برای نمونه «غسل تعمید» نزد عیسویان، «خرقه‌پوشی» نزد صوفیان و دراویش و حتا «آیین‌ختنه» برای یهودیان و از این دست؛ «آیین سِدره‌پوشی» و «کُشتی‌بستن» میان زرتشتیان نیز نماد تشرف و ورود به گروه بهدینان و به‌گفته‌ای «بسته کُشتیان» است.
تاکنون سخن‌ها و نوشتار‌های بسیاری پیرامون سِدره، کُشتی و شکل ظاهری آنها ارایه شده است. جنس سِدره از کتان و شامل نُه تکه است و درز ویژه‌ای به‌نام «چاقو» دارد و دو کیسه که در جلو و پشت آن جای داده شده‌است. جنس کُشتی، از پشم گوسفند سفید است و شامل ۷۲ رشته که به شش دسته‌ی دوازده‌تایی بخش شده است. کُشتی و در ترکیب کلی بافت آن، به‌گونه‌ی کمربندی توخالی شکل می‌گیرد. از چگونگی بستن کُشتی و گره‌های چهارگانه و تفسیرهای چندی که برآن رفته است، خبر داریم. اما از دیدی دیگر با رویکردی جستجوگر، در ادبیات و فرهنگ فولکلور مردم ایران به نکات جالبی برمی‌خوریم که درپیوند با کُشتی بستن معنا پیدا می‌کند.
موبد مهراب وحیدی: بنابرآیین زرتشتی هرنوجوان با رسیدن به ۱۵ سالگی سدره‌پوش می‌گردد و دین خویش را برمی‌گزیند و باوربر این است که سدره‌وکشتی، نگاهبان آدمی در برابر سختی‌های بیرونی می‌باشد که به‌عنوان نماد و نشان بیرونی زرتشتیان شناخته‌می‌شود. ولی از برای هر آیینی، فلسفه و منطقی وجود دارد که برای این دو نماد گزارشی کوتاه و برداشت نگارنده آورده‌می‌شود.
سدره(sedreh):
با نام اوستایی «وُهومَنو وَسترَه» به‌معنی جامه‌ی نیک‌اندیشی، جامه‌ای است از پارچه‌ی کتان یا پنبه، به‌رنگ سفید، ۹تکه، بدون آستین، بدون یقه، دارای دو کیسه‌ی کرفه در جلو و پشت و درزی به‌نامِ درز چاقو در سمت راست. به‌یاد داشته باشیم که پیش از اسلام سدره بر روی دیگر جامه‌ها پوشیده‌می‌شد.
واپسین دیدگاه ها